Genitiv, czyli dopełniacz w języku niemieckim odpowiada na pytanie czyj? czyja? czyje? (wessen?). Genitiv to jeden z czterech przypadków niemieckich. Oprócz Genitiv istnieją również Nominativ, Dativ i Akkusativ. Przez przypadki odmieniają się głównie rodzajniki, ale w dopełniaczu niemieckim, rzeczownik rodzaju męskiego i nijakiego dostaje końcówkę „-(e)s”.
Genitiv – Odmiana rodzajnika w dopeniaczu
Poniżej znajdziesz tabele z odmianą rodzajnika określonego, nieokreślonego i przeczenia kein w dopełniaczu w języku niemieckim.
| Rodzaj męski | Rodzaj żeński | Rodzaj nijaki | Liczba mnoga | |
|---|---|---|---|---|
| Rodzajnik określony | des + s | der | des + s | der |
| Rodzajnik nieokreślony | eines + s | einer | eines + s | – |
| Przeczenie | keines + s | keiner | keines + s | keiner |
Przy Genitiv dodajemy do rzeczownika końcówke „-s” lub „-es”. Końcówkę „-es” bedą miały rzeczowniki jednosylabowe jak der Mann (mężczyzna) lub rzeczowniki kończące się na literę -z, -tz lub -ss/ß, jak na przykład das Streichholz (zapałka)
Kiedy używamy Genitiv (Dopełniacz) w niemieckim?
I tu zasada znów jest podobna jak w innych przypadkach niemieckich. Genitiv odpowiada na pytania czyj? czyja? czyje? (wessen?) i te pytania możesz sobie zawsze zadawać, tak jak w przykładach poniżej.
Da liegt die Tasche des Mädchens – Tam leży torba (czyja?) tej dziewczyny
Das Bild der Malerin ist schön – Obraz (czyj?) tej malarki jest ładny
Es ist ein Zimmer eines Kindes – To pokój (czyj?) jakiegoś dziecka
Der Lehrer korrigiert die Fehler der Kinder – Nauczyciel poprawia błędy (czyje?) dzieci
Imiona i nazwy własne w dopełniaczu
Do nazwy własnej i imion dodajemy w dopełniaczu również końcówkę „-s”, ale oczywiście nie używamy rodzajników. Na przykład:
Es ist Annas Haus – To jest dom Anny
Berlin ist Deutschlands Haupstadt – Berlin jest stolicą Niemiec
Kathrins Hund ist klein – Pies Kasi jest mały
Herrn Mayers Sohn studiert an der Uni – Syn pana Mayersa studiuje na uniwersytecie
Uwaga! Herr otrzymuje końcówkę „-n”, ponieważ jest to rzeczownik należący do odmiany słabej.
Jeśli imiona kończą się na „-s”, „-ß”, „-z”, „-tz”, lub „-x”, wówczas w dopełniaczy dodajemy końcówkę „-ens” lub apostro (’).
Es ist Hansens Buch / Es ist Hans’ Buch – To jest książka Hansa
Genitiv a Dativ
Genitiv wprawdzie nie jest trudny, ale jeśli sprawia Ci jednak problemy możesz go zastąpić przyimkiem von. Wszystkie powyższe zdania można powiedzieć zatem również w Dativie.
Es ist ein Haus von Anna – To jest dom Anny
Da liegt die Tasche von dem Mädchen – Tam leży torba tej dziewczyny
Das Bild von der Malerin ist schön – Obraz tej malarki jest ładny
Es ist ein Zimmer von einem Kind – To pokój jakiegoś dziecka
Der Lehrer korrigiert die Fehler von den Kindern – Nauczyciel poprawia błędy dzieci
Präpositionen mit Genitiv – Przyimki z dopełniaczem
Niektóre przyimki wymaszają użycie dopełniacza w języku niemieckim, oznacza to, że po tych konkretnych przyimkach zawsze będzie występował dopełniacz.
während – podczas
Während des Studiums habe ich viel gelernt – Podczas studiów dużo się nauczyłam
wegen – z powodu
Sie wird wegen des schlechten Wetters nicht kommen – Nie przyjdzie z powodu złej pogody
trotz – mimo
Trotz des schlechten Wetters gehe ich spazieren – Mimo złej pogody pójdę na spacer
anstatt/statt – zamiast
(An)statt eines Spaziergangs machten wir eine Fahrradtour – Zamiast spaceru wybraliśmy się na przejażdżkę rowerową
laut – według
Laut einer Umfrage lernen immer mehr Menschen Deutsch – Według sondażu coraz więcej osób uczy się języka niemieckiego
außerhalb – poza
Sie rufen außerhalb der Geschäftszeiten an – Dzwoni Pan/Pani poza godzinami pracy
bezüglich – odnośnie
Ich habe eine Frage bezüglich des Vertrages – Mam pytanie odnośnie umowy
Podsumowanie – Dopełniacz w niemieckim
- Genitiv (dopełniacz) odpowiada na pytania czyj?, czyja?, czyje? (wessen?)
- Do nazwy własnej i imion dodajemy w dopełniaczu również końcówkę „-s”
- Dopełniacz w niemieckim można zastąpić Dativem poprzez przyimek von
- Genitiv, czyli dopełniacz używamy zawsze po przyimkach während, wegen, trotz, (an)statt, außerhalb, laut i bezüglich
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o przypadkach w języku niemiecki i wreszcie zrozumieć dlaczego są one ważne, to poczytaj o odmianie rodzajników przez przypadki.